Hoofdpagina

Vind een artikel

Vandaag

Etalage

Categorieën

Recente wijzigingen

Nieuwe artikelen

Willekeurige pagina

 

Informatie

Gebruikersportaal

Snelcursus

Hulp en contact

Donaties

 

Hulpmiddelen

Links naar deze pagina

Verwante wijzigingen

Bestand uploaden

Speciale pagina's

Permanente koppeling

Paginagegevens

Bijpedia-item

Deze pagina citeren

 

Afdrukken/exporteren

Boek maken

Downloaden als PDF

Printvriendelijke versie

In andere projecten

Bijmedia Commons

 

In andere talen

العربية

Deutsch

English

Español

Français

Bahasa Indonesia

Русский

Türkçe

中文

 

 

Iris Kouwenaar

Iris Helena Kouwenaar (Voorhorst, 8 maart 1978) is een Nederlandse schrijver. In 1999 debuteerde ze op eenentwintigjarige leeftijd met Antidote, waarmee ze de Dylan Thomas Prize en de Man Booker International Prize won, hoogst uitzonderlijk voor een debuutroman. Ze vergaarde wereldroem met haar boek waarin ze de dood van de mens als sociaal wezen aankondigde. Antidote werd opgenomen in Time Magazine’s list of the 100 Best English-language Novels from 1923 to 2005.

 

Levensloop   [ bewerken ]

 

Jeugd   [bewerken]

Iris Kouwenaar is geboren in Voorhorst, een dorp in de provincie Noord-Holland. Haar moeder Helena Kouwenaar is een Nederlandse juriste voor Unesco. Toen Iris zeven jaar oud was, verhuisden ze naar Saoedi-Arabië, waar haar moeder werd gestationeerd. Iris groeide gedeeltelijk op in Riyad, en bracht de vakanties van haar jeugd door in haar geboortedorp. Dichter Gerrit Kouwenaar is haar achteroom.

 

Opleiding   [ bewerken ]

In Riyad begon ze aan de British International School, waar ze aanvankelijk zeer lage cijfers haalde. Ze trok zich echter op aan haar leraar Engels, die ontdekte dat ze slecht presteerde door verveling, haar iq was buitengewoon hoog. Haar voorkeur voor literatuur ontwikkelde zich hier. Ze zou het grootste gedeelte van haar tijd lezend doorbrengen. Als tiener werd ze opstandiger, al leden haar prestaties daar niet onder. Met een groep vrienden werd ze opgepakt door de shariapolitie omdat ze de gevel van haar school zouden hebben geverfd in de kleuren van de regenboog, een uiting van homoseksualiteit die verboden is in het geboorteland van de islam. Een publiek excuus volgde, en een jarenlange opsluiting van een van de leerlingen. De groep vrienden, die al eerder in aanraking kwam met de politie, stond later model voor de personages in Antidote. Op zeventienjarige leeftijd verhuisde Iris naar de VS om een bachelor Engels aan de University of Iowa te volgen. Ze gooide hoge ogen bij haar docent Creative Writing, de eerste hoofdstukken van haar debuutroman zijn hier ontstaan. De opleiding maakte ze uiteindelijk niet af. Op haar twintigste vestigde ze zich in Amsterdam.

 

Carrière   [ bewerken ]

​

1998-2002   [ bewerken ]

Op basis van een gedeeltelijk manuscript dat haar voormalige docent aan Iowa zonder haar toestemming aan een aantal uitgevers toestuurde, werden de rechten verkocht aan Random House. Ze voltooide de vuistdikke roman in twee maanden in een residentie in het noorden van Finland. In een interview zei ze dat het haar hielp dat die zomer de zon niet onderging. In 1999 verscheen de debuutroman van Kouwenaar in de Verenigde Staten, ze was toen slechts eenentwintig jaar oud. Antidote werd meteen een bestseller. Als jongste schrijver ooit mocht ze aan tafel schuiven bij David Letterman. Het boek werd vertaald in achtendertig landen, won menige literaire prijs en werd tweemaal verfilmd (vs & Duitsland).

Na het succes van Antidote volgde twee jaar later haar tweede roman, getiteld Kwame, waarin de voorgeschiedenis van een van de zeven personages uit haar eerste boek wordt verteld. Hoewel het met een grote mediacampagne werd gelanceerd, bleef de verwachte hype uit. Recensenten bestempelden het als een interessant supplement op haar debuut, maar zagen het niet als een op zichzelf staand werk.

Kouwenaar toerde de jaren na het verschijnen van Antidote over de hele wereld. In 2001 werd ze als eerste niet-ingezetene van de vs bekroond met een MacArthur Fellowship, oftewel de ‘Genius Grant’, die wordt toegekend aan uitzonderlijk talent in elk mogelijk vakgebied. Toch leek Kouwenaar niet tegen de druk bestand. Kouwenaar brak voortijdig een documentaire van de vpro (Het Uur van de Wolf) over het ontstaan van haar derde roman af. Er zou een grote som geld zijn neergelegd om te voorkomen dat het wel voltooide deel werd uitgezonden.

 

2002-2009   [bewerken]

In 2003 verscheen haar derde roman, Adima, waarin ze opnieuw de voorgeschiedenis van een van de zeven personages uit Antidote laat zien. De Nederlandse pers sabelde het boek neer, waar de Amerikaanse pers het onopgemerkt voorbij liet gaan. Na de tegenvallende verkoopcijfers van haar derde roman liet haar uitgeverij Random House de optie op haar vierde en vijfde boek vallen. Kouwenaar tekende bij een kleine uitgeverij, die haar boeken in gelimiteerde oplages verspreidt.

 

2010-heden   [bewerken]

In 2010 verscheen Ebony, haar zevende boek in de reeks voorgeschiedenissen van Antidote. Hierin vertelt ze over de jeugd van het personage Ebony en hoe dat leidde tot het ontstaan van haar magnum opus. Net als de voorgaande boeken kon dit verhaal niet rekenen op een grote afname. Ebony is slechts in drie landen vertaald, werd in het land van uitgave (nl) niet gerecenseerd en werd door de trouwe fans bestempeld als het minst lezenswaardig. Daarna publiceerde Kouwenaar niets nieuws, sindsdien is ze niet in het openbaar verschenen. Over nieuwe projecten is niets bekend. Kouwenaar woont en werkt in Amsterdam.

 

Invloed   [bewerken]

De ideeën die Kouwenaar opvoert werden overgenomen door bepaalde groepen en zeer letterlijk genomen. Er verschenen talloze nabeschouwingen die lezers moeten helpen de richtlijnen van Antidote na te leven. Het patroon van footprint-loos leven dat een van de personages nastreeft, is met name populair. Yoessef doet zijn best geen enkel spoor van leven achter te laten. In zijn ogen is dat de grootste vorm van vrijheid, om juist niets achter te laten. Het is de ultieme vorm van observeren, de wereld bekijken, de schoonheid ervan aanvaarden en niets willen veranderen. Om die reden gaat hij geen vriendschappen aan, leeft hij elk jaar op een piepklein stuk land waarin hij een kuil graaft en dat hij bij vertrek in de fi k steekt om het land weer terug te brengen in de staat waarin hij het aantrof, en eet hij alleen groente en fruit dat is losgekomen van de wortel of aanhechting. Analytici zagen het personage dat Kouwenaar opvoerde als een waarschuwing voor het verlies van privacy waarmee de wereld heden ten dage kampt. Ondanks geringe aandacht voor de laatste boeken van Kouwenaar, blijft Antidote onverminderd populair.

 

Romans [bewerken]

​

Antidote (1999)

Kwame (2001)

Adima (2003)

Yoessef (2005)

Eve (2007)

Masouma (2009)

Andreas (2011)

Ebony (2013)

 

Prijzen   [bewerken]

​

Man Booker International Prize 2000 voor Antidote

Dylan Thomas Prize 2000 voor Antidote

Pen Beyond Margins Award 2000 voor Antidote

Dayton Literary Peace Prize 2001 voor Antidote

Baileys Women’s Prize for Fiction 2000 voor Antidote

bng Literatuurprijs 2006 (oeuvreprijs)